Polska firma w Niemczech, a pułapki podatkowe.

Czy polskim firmom opłaca się pracować w Niemczech i jak unikać pułapek podatkowych?

Jakie są plusy i gdzie czyhają na przedsiębiorczych rodaków zagrożenia. Jakie podatki musisz zapłacić w Niemczech?

Unia Europejska sprzyja rozszerzaniu działalności firmom założonym w Polsce poza granicami kraju. Dlatego założenie firmy w Niemczech wcale nie jest konieczne. Taka elastyczność w kwestii obszaru wykonywania usług to rozwiązanie częste w szczególności dla jednoosobowych działalności gospodarczych. A że Niemcy, to nasz zachodni sąsiad i wciąż bardzo atrakcyjny rynek, wiele polskich firm decyduje się świadczyć swoje usługi właśnie tam.

Korzyści, jakie daje prowadzenie działalności w Niemczech z firmą zarejestrowaną w Polsce:

• niższe podatki w Polsce – jest to w szczególności widoczne przy firmach budowlanych, które rozliczają się ryczałtem od przychodów (np. 5,5%), podczas gdy podatek dochodowy w Niemczech może sięgać nawet 45%;
• możliwość delegowania pracowników do Niemiec (ubezpieczenie społeczne i podatki od pracownika są wtedy nadal opłacane w Polsce i to w niższych stawkach niż w Niemczech);
• niższe koszty obsługi prawnej i księgowej;
• uprawnienia zawodowe – właściciel firmy w Niemczech potrzebuje często szczególne uprawnienia potwierdzone np. dyplomem mistrzowskim, przy czym w Polsce nie ma takich regulacji; zatem przykładowo tynkarz, z firmą w Polsce może wykonywać swoją pracę w Niemczech, ale po założeniu firmy w Niemczech musi już zdobyć tytuł mistrza; 
• mniejszy nakład pracy administracyjnej – tematy takie jak BHP, badania lekarskie czy choćby wspomniane dyplomy mistrzowskie nie będą naszym problemem;
• brak bariery językowej z urzędami skarbowymi i instytucjami ubezpieczania społecznego;
• możliwość wystawiania faktur dla niemieckich kontrahentów w polskim języku. Żeby dobić targu z niemieckim klientem musisz wystawić mu fakturę (niem. rechnung, czyli rachunek) spełniającą wymagania niemieckiej skarbówki.

Mając firmę polską możesz nie być biegły w przepisach skarbowych naszego sąsiada. Reguły faktury europejskiej (więcej o fakturze europejskiej przczytaj TU) regulują podstawowe kwestie, ale jak wszędzie, w Niemczech są niuanse w przepisach, o których należy pamiętać. (Chcesz poznać szczegółowe wytyczne odnośnie niemieckich faktur? Czytaj TU).

Korzystając z eFaktura masz pewność, że w Twój rechnung jest poprawny i zawiera wszystkie niezbędne dla Finanzmat (niem. Urząd Skarbowy) informacje, a Twój polski księgowy może być spokojny o Twoją administrację i rozliczenia.

Pułapki, jakie czają się na firmy zarejestrowane w Polsce, prowadzące działalność w Niemczech.

Pierwsza pułapka – tzw. zakład podatkowy-Betriebsstätte.

Z reguły, jeżeli świadczymy usługi w Niemczech jako firma z działalnością zarejestrowaną w Polsce podatki dochodowe płacimy w Polsce. Ale nie musi tak być! W pewnych sytuacjach może dojść do powstania zakładu podatkowego. W przypadku firm budowlanych mówimy o tej sytuacji, w której prace przy jednym projekcie na terenie Niemiec trwają ponad 12 miesięcy.  Narażone na tę sytuację są w szczególności polskie firmy budowlane, montażowe czy z branży elektrotechnicznej.

Co się dzieje, kiedy przekroczymy 12 miesięcy? Działalność związana z projektem będzie objęta podatkiem dochodowym w Niemczech. W dodatku dotyczy to całego okresu działalności, czyli obowiązek podatkowy będzie naliczany od dnia rozpoczęcia projektu, a nie od daty przekroczenia 12 miesięcy.

Szczegółowe obostrzenia dotyczące zakładu podatkowego i okoliczności jego wystąpienia znaleźć można w art. 5 Konwencji OECD i art. 5 umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Niemcami. 

Druga pułapka – ZUS i  brak obrotów w Polsce.

Jakie są konsekwencje zaniedbania biznesu w kraju, w którym go założyliśmy?

Odebranie możliwości opłacania składek ZUS w Polsce.
Jeżeli chodzi o składki ZUS, to polski przedsiębiorca odprowadza je nadal w Polsce, jeżeli:

• naprzemiennie wykonuje pracę na własny rachunek w dwóch lub więcej państwach UE (np. w Polsce i w Niemczech z zaświadczeniem A1);
  
• czasowo przeniesie swoją działalność do Niemiec (tzw. samodelegowanie, możliwe do 24 miesięcy, należy uzyskać zezwolenie na pracę A1).

Delegujesz pracowników do pracy w Niemczech?
Jeżeli polska firma wysyła pracownika, żeby wykonać usługi budowlane w Niemczech, to pracownicy co do zasady podlegają dalej ubezpieczeniom społecznym w Polsce. Warunkiem jest, aby przewidywany czas pracy wysyłanego pracownika nie przekroczył 24 miesięcy i żeby ten pracownik nie pracował w zastępstwie innej osoby, której okres delegowania zakończył się.
Oczywiście i tu trzeba spełnić pewne warunki: 

• pracownik jest zatrudniony minimum 1 miesiąc miesiąc przed wyjazdem;
• pracownik posiada zaświadczenie A1 – wydawane przez ZUS, potwierdzające, ze Twój pracownik podlega polskim przepisom ubezpieczeniowym.

Obowiązek płacenia podatku dochodowego w Niemczech przy braku obrotów w Polsce.
Nastąpi to w sytuacji, w której niemiecki urząd skarbowy uzna, że większość zleceń wykonujemy na terenie Niemiec (znacznie więcej w porównaniu do tych, wykonywanych w Polsce). Dotyczy to w szczególności jednoosobowych działalności. Dla niemieckiego urzędu w takiej sytuacji siedziba firmy jest tam, gdzie znajduje się miejsce zarządu (a nie tam, gdzie firma jest zarejestrowana). Czyli tam, gdzie właściciel firmy (dla niemieckiego urzędnika – jej zarząd)  wykonuje zlecenia! 

Trzecia pułapka – podatek budowlany tzw.: Bauabzugsteuer.

Zgodnie z niemiecką ustawą o podatku dochodowym (niem. Einkommensteuergesetz) każda usługa budowlana na terenie Republiki Federalnej Niemiec, której odbiorcą (zleceniodawcą) jest przedsiębiorca podlega specjalnemu opodatkowaniu (niem. Bauabzugsteuer).
W praktyce to takie sprytne narzędzie, które w założeniu ma zmusić polskie firmy do kontaktu z niemieckim urzędem skarbowym! Po co? Po to, by oczywiście móc te firmy opodatkować, jeśli tylko trafi się ku temu okazja.

Podatek budowlany i zwolnienie z niego (zaświadczenie o zwolnieniu z podatku budowlanego to Freistellung) działa tak: polska firma budowlana w Niemczech zgłosi się do urzędu skarbowego – otrzymuje zwolnienie z podatku budowlanego na  3, 6 lub czasem 12 miesięcy. W momencie, w którym chcemy przedłużyć Freistellung należy podać informacje o wykonywanych pracach. Urząd ma wtedy możliwość sprawdzenia, które z polskich firm, realizujących projekty na terenie Niemiec podlega również tutejszemu podatkowi dochodowemu. 

Brak zwolnienia z podatku budowlanego niesie ze sobą konsekwencje w postaci potrąceń z każdej wypłacanej faktury w wysokości 15% na rzecz niemieckiego urzędu skarbowego. Płacisz więc podwójnie – w Polsce i w Niemczech! Uwaga – zaświadczenie o zwolnieniu z podatku budowlanego (Freistellung) to dla firm budowlanych zarejestrowanych w Polsce, a prowadzących działalność w Niemczech  podstawowy dokument przy świadczeniu usług budowlanych w Niemczech. Pamiętajmy, by był aktualny w dniu opłacenia faktury i wymagajmy tego od podwykonawców.

Co jeżeli pracuję tylko w Niemczech i nie mam żadnych obrotów w Polsce?

W takim przypadku najlepszym rozwiązaniem będzie założenie niemieckiej działalności gospodarczej (Gewerbe). Jak to zrobić czytaj TU Na dłuższą metę praca tylko w Niemczech, bez obrotów w Polsce, spowoduje, że podatki i składki płacone będą w Niemczech.

Korzyści z podejmowania zleceń na terenie Niemiec z firmą zarejestrowaną w Polsce jest dużo i niewątpliwie warto solidnie rozważyć taką formę rozszerzania swojej działalności. Pamiętaj jednak, by dotrzymać wszystkich ustawowych wymogów, by móc swobodnie cieszyć się ulgami i zwolnieniami, i nie wpaść w żadną z pułapek. Powodzenia!